Brezilya'dan Bolivya'ya Amazon Rehberi

Brezilya'dan  Bolivya'ya gitmenin en zevkli yolu kuşkusuz nehir üzerinden bot ile yolculuk yapmak. Bu seyahat için önce Brezilya'nın  Amazonas eyaletinin başkenti olan  Manaus'a gidiyoruz . Hani şu Mr. No'nun yaşadığı kent. Manaus amazon nehri kıyısında yer alan oldukça güzel bir kent. Kent dokusu içerisinde modern yapılar ile, eski tip kolonyal yapılar iç içe yer alıyor. 

Güney Amerika'da uçak ücretleri el yaktığı için Manaus'a otobüsle geldiğinizi varsayıyorum. Kent merkezine inip kendimize otel bulmadan önce limana gidip Bolivya'ya gitmek için ulaşmamız gereken Porto Velho'ya bilet almamız yapacağımız en doğru şey.
Zira Porto Velho feribotları haftada sadece  iki gün çalışıyor.  Manaus'ta kaç gün kalacağımız alacağımız bilete bağlı olduğu için ve kalacağımız gün sayısı otelde pazarlık yapmamızı sağlayacağı için bavulumuzu terminaldeki emanete bırakıp doğrudan limana gidiyoruz ( Yeni gittiğiniz bir kentte otel ararken ya da işlerinizi hallederken yanınızda bavul taşımaktansa emanete bırakmak çok daha anlamlı oluyor). Kentte iyi bir otobüs sistemi olduğu için taksi tutmaya gerek yok. Hemen oradaki polis ya da görevlilere limana kaç numaralı otobüsün gittiğini sorup, terminalin karşısındaki otobüs duraklarından otobüse biniyoruz.

Limana vardığınızda, liman önünde karaborsa feribot biletlerinin satıldığını göreceksiniz. Biz biletlerimizi içerideki gişelerden değil dışarıdaki seyyar satıcılardan alıyoruz. çünkü hem gişede bilet kalmamış oluyor hem de karaborsada fiyatlar daha ucuz gişelere göre. Ama portekizce bilmediğimiz  ve dolandırılma ihtimalimiz olduğu için doğrudan biletleri kendimiz almıyoruz. Ben oraya gittiğimde liman içerisindeki seyahat acentalarından biri bana yardımcı olmuştu. Bileti acentanın sahibi ile dışarı çıkıp seyyar satıcılardan  beraber almıştık -ki ekstra bir ödeme yapmıyorsunuz acentaya-. Siz de not alın acentanın ismi "amazon explorers turismo" zaten limana girince hemen soldaki ilk acenta orası. Oradan İralcy p. Barros isimli şahısı bulup , Porto Velho için bilet aradığınızı söylüyoruz, gerisini o hallediyor. Siz yine de acenta ile görüşmeden önce içeride Porto Velho bileti satan gişeye gidip bilet fiyatlarını öğrenin ve bir yere not alın. Eğer acenta ve seyyarlar normal gişe fiyatlarından pahalı fiyat söylerlerse almayın. 

Neyse efendim gelelim  bilet konusuna; birden fazla sınıf var. öncelikle  hamak'ta seyahat edebilirsiniz. Bu sınıfın fiyatları 120 ile 160 real arası yani yaklaşık 90 lira ile 120 lira arası (kur değişmiştir belki fiyatlar biraz artmış ya da azalmış olabilir). Bu fiyata 5 günlük yolculuk ve 3 öğün yemek dahil. Özellikle 3-4 kişi seyahat ediliyorsa hamakta seyahat oldukça zevkli bir seçenek. 

Hamaklar

Kamara

İkinci seçenek ise kamara'da seyahat, 250 ve 500 reallik seçenekleri var. 250 real verirseniz, klimalı ve iki yataklı bir kamarayı kiralamış oluyorsunuz. 500 real verirseniz kamaranın içinde özel tuvaletiniz de oluyor. Özellikle tek başınıza veya 2 kişi seyahat ediyorsanız kamara oldukça avantajlı bir seçenek. Kendinize özel odanız oluyor, elektriğiniz olduğu için laptop'unuzu çalıştırabiliyorsunuz. Tek başınıza seyahat ediyorsanız ve kamara almayı düşünüyorsanız, Lonely Planet türü bir siteye seyahat tarihinizi yazıp "Porto Velho için yol arkadaşı aranıyor " ilanı vermeniz en mantıklı yol. Bu şekilde yol arkadaşı bulursanız 125 real kişi başı ödeyip kamara konforunda seyahat edebiliyorsunuz.

 

Biletimizi aldıktan sonra bavulumuzu emanetten almak için terminale dönüyoruz. Fakir bir gezgin olarak lonely planet, wikitravel gibi kaynakları bir yana bırakıp , gereğinden fazla pahalı olan hostellere burun kıvırdığımız için ucuz otel bulmamız gerekiyor. Bu arada "Madem o kadar fakir gezginsin neden Couchsurfing'ten ev bakmıyorsun" dediğinizi duyar gibiyim. En ucuz otel ve hostellerin 20-30 euro civarında olduğu Avrupa ülkeleri için Couchsurfing'ten kalacak yer ayarlamak işlevsel olabilir ancak ortalama 3-5 dolara otel bulabildiğiniz Güney Amerika için bana pek gereksiz geliyor bu seçenek. Eğer Güney Amerika'da bir kentte 10 günden fazla kalacaksanız o 3-4 doları da vermiyorsunuz hostel ya da otelde günde 3-4 saat çalışarak bedava kalabiliyorsunuz. 

Teatro Amazonas

 

Neyse ben size ucuz oteli nerede bulabileceğinizi söyleyeceğim için fazla dolaşmayacaksınız o yüzden bavulunuzu emanethaneden hemen alabilirsiniz. Doğrudan  Teatro Amazonas' a gidiyoruz. Teatro Amazonas Manaus'un en anıtsal yapısı. Terminaldeki polis veya görevlilere , Teatro Amazonas için kaç numaralı otobüse binmemiz gerektiğini soruyoruz. Teatro Amazonas'a vardıktan sonra , binanın önündeki meydanda yer alan ve her bölümü bir kıtayı simgeleyen  devasa heykel'in, Asya tarafının baktığı sokaktan sağa doğru ilerleyip , sıra boyunca yer alan otellerin fiyatlarına bakıyoruz.

 

15-25 real yani 7-13 lira civarına tek kişilik banyo+kahvaltı+tv' li oda bulmak mümkün. Mümkün olduğunca pazarlık yapın, bir günden fazla kalacaksanız kesinlikle belirtin ve indirim isteyin. Neyse odamıza yerleştikten sonra hemen yakınımızdaki Teatro Amazonas`' ı geziyoruz, kalacağınız gün sayısına bağlı olarak kenti tavaf ediyoruz. İlla para harcayacağım diyorsanız ve önünüzde doldurmanız gereken çok gün varsa gidip turistik faliyet olarak olta ile piranha tuttuğunuz 3-4 günlük amazon turları var onlara katılabilirsiniz. Ancak hem fakir bir gezgin olduğumuz hem de Porto Velho yolculuğumuz boyunca 5 gün nehirde gideceğimiz için ekstra bir nehir turu satın almak gereksiz. Hareket günü geldiğinde limandaki küçük kayıklarla tekneye çıkıp yerleşiyorsunuz. Eğer hamakta seyahat için bilet aldıysanız, hareket gününden önce kendinize bir hamak almalısınız. oldukça uygun fiyata hamaklar satılmakta. Örgü şeklinde olan hamaklardansa , sentetik kumaştan yapılmış bir hamak almak , fermuarlı cepleri olduğu için daha mantıklı. Hamağı kuracak iyi yer seçmek için tekneye mümkün olduğunca erken binmek önemli. Çünkü geç gittiğinizde hamak kurulacak iyi yerler kapıldığı için , hamağınızı tuvalet önü gibi kötü bir yere kurmak zorunda kalabilirsiniz. 

Tekneye binmeden önce limanın önündeki caddedeki seyyar satıcılardan kendinize ananas, muz gibi meyveler almanız 5 günlük seyahatinizde sizin çok işinize yarayacaktır. Eğer ananas türü kesilecek şeyler alacaksanız seyahat öncesinde , kendinize bir tane maket bıçağı almanızda fayda var. 

Meyve dışında herhangi bir gıda maddesi almanıza gerek yok çünkü teknede her türlü gıdamalzemesi ve içki satışının yapıldığı gayet uygun fiyatlı bir  kantin var. Su almanıza gerek yok teknede istediğiniz zaman soğuk ve temiz su içebileceğiniz ücretsiz sebiller var. Tekneye yerleştikten sonra ilk iş çevrenizdeki diğer gezginler ile iletişim kurmak olsun. Çünkü hem yanınızda 5 gün boyunca sohbet edecek birileri olur hem de Porto Velho' da tekneden indikten sonra Bolivya' ya beraber seyahat edeceğiniz yol arkadaşları bulmak sizin ileride işinizi oldukça rahatlatacaktır. 

Teknedeki kantin

Tekne kalkması gereken saatten en az bir 5 saat sonra kalkıyor, endişelenmeyin.
Çünkü bu tekneler yalnızca yolcu taşımak için değil, normalde karayolu ile ulaşımın mümkün olmadığı nehir boyunda bulunan yerleşimlere , gıda, elektronik eşya, benzin ..vb taşıyan kargo tekneleri. Yükleme işlemleri ne zaman biterse tekne o zaman hareket ediyor.

Tekne

Liman

 

Beklerken  limanın keyfini çıkarın. Tekne hareket ettikten bir süre sonra Manaus yakınlarında Amazon nehri ile birleşen Rio Madeira nehrine giriyor ve 5 gün boyunca bu nehir boyunda seyahat ediyorsunuz. Nehir dediğime bakmayın resmen iki yanı balta girmemiş ormanlarla kuşatılmış bir küçük denizde gidiyorsunuz. 

Yola çıkış

Yol boyunca üzerinde onlarca  tır taşıyan büyük yük gemileri, balıkçı tekneleri ve küçük kayıklar ile karşılaşıyorsunuz. mavi ve pembe renkli yunusların cirit attığı Rio Maderia nehrinde yapılan bu yolculuk belki de dünyanın en güzel yolculuklarından biridir. 3,380 km boyunca uzanan bu  devasa nehirin, Amazon nehrinin pırıl pırıl şeffaf rengine göre  bariz çamur renginde olmasını Brezilyalılar gayet ırkçı bir şekilde " Suya bolivyalıların pisliği karışıyor ondan " şeklinde açıklama getiriyorlar. Brezilyalılar bolivyalıları pek sevmiyor. Yolculuğun en büyük sürprizi ise boto  olarak  adlandırılan pembe yunuslar. Bir kaç kere gördüm ama ne yazık ki ben fotoğraf makinamı kamaradan alasıya kadar kayboldular. Teknede her ırktan insanla tanışmanız mümkün, Brezilyalı köylüler, Bolivyalı ve Perulu öğrenciler, gezginler, Lübnanlı kaçaklar.. Yolculuğa çıkmadan önce iskambil kağıdı alın yanınıza, yukarıdaki kantinde insanlarla kolay kaynaşmanızı sağlar.

Nehirdeki tırlar

Teknede yaşam sabah saat 6 civarında yapılan kahvaltı ile başlıyor ve başta da belirttiğimiz gibi yemekler bilet ücretine dahil. Sabah 6 da nasıl kalkılır demeyin, havasından mı suyundan mı bilmiyorum ama sabah saat 5 te zınk diye ayağa kalkıp kendinizi güneşin doğuşunu izlerken buluyorsunuz. Öğlen ve akşam yemekleri de oldukça doyurucu ve lezzetli. Eğer  arada acıkırsanız kantinden tost, hamburger türü şeyler alabilirsiniz. 

Akşamları çok güzel

Yolculuk sırasında kasabalardan geçiyoruz

Tekneye su ikmali yapılıyor

Ormanların içinden geçerken orada yaşayan insanlarla karşılaşmak olası

Tekne bazen kasabalarda durup yolcu alıyor

Porto velho' ya vardıktan sonra Bolivya'ya geçmek için sınıra yani Guajara Mirim'e gitmeliyiz. Eğer Porto Velho'ya varasıya kadar kendinize yol arkadaşı edindiyseniz; Porto Velho terminalinden, Bolivya sınırı olan Guajara Mirim'e kalkan otobüslere binmek yerine yine terminalden kalkan taksilerden birini  tutarak Guajara Mirim'e gidin. Otobüsler çok sık kalkmıyor ve dolmuş şeklinde çalışan taksilerden birini tutmak hem daha konforlu hem de çok daha hızlı oluyor. Çok fiyat farkı da ödemiyorsunuz. Terminalden kalkan taksi dolmuşların fiyatını sorun. fiyatı öğrendikten sonra dışarı çıkıp normal taksilerle konuşun "Şu kadar kişiyiz Guajara Mirim'e kaça götürürsünüz" diye sorun. Büyük ihtimal daha ucuza taksi bulabilirsiniz.

Porto Velho'dan Guajara Mirim'e taksi yolculuğu

 DEdiğim gibi bu şekilde hem rahat yolculuk yaparsınız hem de daha kısa zamanda Guajara Mirim'e varırsınız. Guajara Mirim'e vardığınızda hiç oyalanmadan hatta yemek bile yemeden hemen Bolivya' ya geçin. Çünkü Bolivya'da barınma, beslenme brezilyaya göre karşılaştırılamayacak derecede ucuz. Brezilya ile Bolivyayı küçük bir nehir ayırıyor. Karşı tarafta Guayara Merim isimli Bolivya kasabası var. Teknelerin kalktığı yerde pasaport çıkış işlemlerimizi yaptırıp 1 dolara bindiğimiz tekne ile 5 dakikada Bolivya'ya geçiyoruz. 

Tekne ile Bolivya'ya geçiş

 

Bolivya'ya geçtiğinizde Immigration bürosu yani pasaport giriş işlemlerini yaptıracağınız büro indiğiniz yerde değil. Oradaki görevlilere yerini sorun tarif ederler. Zaten yakın 100 mt ileride. Elinizi kolunuzu sallayarak Bolivya'ya giriyorsunuz. Kimse size git pasaport ile girişini yap demiyor. İleride sorun yaşamamak için siz siz olun işlemlerinizi yaptırmayı unutmayın. Bu arada Bolivya'da türkleri çok seviyorlar. Giriş işlemleri yaptırırken siz de bunu farkedeceksiniz.

Motorsiklet takside giderken. Yolda görülen 3 tekerlekli olmayan normal motorsikletler de taksi

Mesela ben giriş yaparken yanımda teknede tanıştığım iki isveçli arkadaşım vardı.  Ben pasaportumu uzattım memur bana bakıp " oo Turco" dedi ve pasaportuma çat diye 90 günlük damgayı vurdu. İsveçli arkadaşlar pasaportlarını uzattıklarında onlara 30'ar günlük damga vurdu. Görevli memurun benim pasaportuma 90 günlük damga kendi pasaportlarına 30 günlük damga vurduğunu gören isveçli arkadaş;

"niye ona daha uzun süre için damga vuruyorsunuz" 

dediğinde, görevli İsveçli arkadaşı küçümser bir ses tonu ile;

"İyi ama o Türk, o yüzden bizim ülkemizde istediği kadar gezebilir, 90 günü dolsun, buraya geldiğinde bir 90 günlük damga daha vururum. Ama siz benim ülkemde sadece 30 gün gezebilirsiniz." demişti.

Neyse giriş işlemlerinizi yaptıktan sonra Guayara Merin' de bir gece konaklayın. 3 dolar' a tek kişilik , banyolu bir oda bulmak, 1 dolara tıka basa et yemek mümkün. Karnınızı doyurduktan sonra la paz otobüs bileti almak için 1 dolara tuttuğumuz
motorsiklet taksi ile terminale gidiyoruz. Sefalet ve   kamyondan bozma otobüsler gözünüzü korkutmasın, burası Bolivya ve bu manzaraya kısa zamanda alışacaksınız. 

Terminaldeki son model otobüslerden biri

 

Guayara Merin ile La Paz arasında ki otobüs yolculuğu her ne kadar 30 saat dense de,  yollar çok kötü] olduğu için 40 saat civarı sürüyor. En mantıklısı eğer teknede yol arkadaşı edindiyseniz. yarı yolda Caranavi isimli şehirde otobüs yolcu almak için durduğu zaman oradaki taksilerden biri ile anlaşıp kişi başı 10 dolara yolun geri kalanını taksi ile gitmek. Gerçi Caranavi' ye kadar bir 25 saat otobüsle gitmek dışında bir çareniz yok. Ha bir de ben düşünemeyip bavulumu bağaja vermiştim, siz siz olun sakın bavulu bağaja vermeyin. Koltuğun altına koyun. Çünkü Bolivya'da neredeyse yolların tamamı toprak ve bavulu bagaja koyarsanız, yolculuk sonunda bavulun üzerinde kızıl kahverengi bir kil tabakası oluşuyor ve bunu temizlemek cidden çok zor.

Bolivya'da yollar müthiş

 

La paz' a vardıktan sonra  yine Lonely Planet'e itibar edip bir hostele gitmiyoruz. Çünkü hostele daha fazla para verip tanımadığın 6 kişi ile yatıp , 40 kişi ile aynı tuvalet ve banyoyu kullanmaktansa , bir otele gidip yarı fiyatına özel banyo-tuvaletli, televizyonlu tek kişilik bir odada kalmak mümkün. ben mesela ilk gittiğimde Calle Murillo con Calle Santa Cruz' da (bu şekilde söylediğinizde taksici doğrudan götürür, şehir içi taksi nereye giderseniz gidin 1 dolar) bulunan Hotel Sleep' te 5,5 dolara kalmıştım gecelik. Daha sonra araştırırsanız daha ucuza da kalacak yer bulmak mümkün. Otele yerleştikten sonra hemen Witch market'e gidip kendinize bir ceket alın (Hotel Sleep' e yerleşirseniz hemen bir sokak üstü witch market). Brezilya'dan sonra La Paz biraz soğuk gelebilir. La Paz dünyanın en yüksek kentlerinden biri olduğu için oksijen de biraz sorunlu. O yüzden ilk 2-3 gün fazla hareket etmeyin vücudunuz alışsın yüksekliğe. vücuda doping olarak koka çiğnemeyi ve koka çayları içmeyi unutmayın.